Tweejarigen zijn waardevolle planten in je tuin. Ze bloeien namelijk vaak al vroeg als de vaste planten nog moeten komen. En je zaait tweejarigen in de zomer. Heel makkelijk! Giny de Jong vertelt je over haar tweejarigen zaai-project. Giny begon een kleine hobbykwekerij in het Overijsselse Aadorp. Inmiddels gaat het er professioneel aan toe. Giny deelt haar ervaringen en geeft praktische tips. Bij Groei & Bloei kun je nu zaden bestellen van de Giny's favoriete tweejarigen: Hesperis, Angelica gigas, Verbascum en Erysimum ‘Orange Bedder’ (foto).
Ik heb altijd een beetje een haatliefdeverhouding gehad met tweejarigen. Bij voorkeur zaaide ik die heel vroeg in het voorjaar, omdat ik het idee had dat ik op die manier de lente naar voren kon halen. Aan de zaaibeschrijvingen op de zakjes hield ik me niet. Ik zaaide Erysimum, Anthriscus en Lunaria annua gewoon in februari, met als gevolg dat ik ergens in de herfst wat bloemen zag. Maar om nou te zeggen dat het een bloemenpracht was ...
Inmiddels weet ik beter. Tweejarigen zaai je in de zomer, in juli of augustus. De kleine plantjes overleven de winter prima en zijn in het daaropvolgende voorjaar sterke, robuuste planten geworden die vaak al vroeg bloeien. En dan wél uitbundig. Logisch eigenlijk,
als je kijkt hoe het van nature gaat: de bloei begint vroeg, de zaden zijn ongeveer in juli-augustus rijp, waarna ze op de grond vallen. In augustus-september ontkiemen ze, ruim op tijd om sterk genoeg te zijn als de kou begint.
De warmoranje Erysimum ‘Orange Bedder’. Erysimum, de muurbloem, is een plant die je moet leren waarderen. Ik pas hem gewoon toe als vaste plant, dat kan makkelijk met de zachte winters van tegenwoordig. Toen mijn zaaiprojectje met de erysimums mislukte, knipte ik de plantjes na de bloei terug. Het voorjaar erop had ik een prima plant met redelijk wat bloemen. En de geur! Geweldig. Daar buk ik graag voor, al hoeft dat niet eens als de zon er op staat, want dan komt de geur je vanzelf tegemoet. Die plant heb ik nu nog en het is inmiddels een flink exemplaar geworden. Hij gedraagt zich als een soort heestertje en ik knip hem na de bloei trouw terug om te voorkomen dat hij onderin kaal wordt.
Een andere tweejarige die een heel natuurlijk effect geeft is Hesperis matronalis, de damastbloem. Hij is er van bijna wit en heel zacht lila tot vrij donker lila. Ook deze plant geurt heerlijk en trekt veel bijen en u vlinders. In het voorjaar komen er lange stengels uit de rozetten, soms tot 1,5 meter hoog. Deze vertakken alsmaar, waardoor de bloei heel lang kan duren. Als je de uitgebloeide top terugknipt volgt er een herbloei. Na een zachte winter wil hij nog wel eens terugkomen, maar de rozetten komen dan wat omhoog en dat zorgt voor een wiebelige plant die er niet mooier op wordt. Na de bloei laten uitzaaien is de beste garantie voor jarenlang damastbloemplezier. Verbascum blattaria ‘Albiflorum’ maakt het eerste jaar een rozet, van waaruit in het tweede jaar de bloeiaren komen. Deze romantische aren geven een mooi verticaal accent aan de border en het zijn geweldige bijenplanten.
Wil je een keer iets aparts? Zaai dan eens Angelica gigas of Angelica sylvestris ‘Vicar’s Mead’, de engelwortel. In het tweede jaar komen imposant dikke knoppen aan enorme stelen omhoog, die vervolgens transformeren in rode of roze schermbloemen. Vang de zaden op, want na de bloei sterft de plant.
Tweejarigen uit zaad opkweken is makkelijk. Strooi de zaden in juni in potjes of bakjes met zaai- en stekgrond en houd het zaaisel licht vochtig. Als de kiemplantjes twee ‘echte’ blaadjes hebben, kun je ze verspenen. Zodra het flinke plantjes zijn, zet je ze in de vollegrond.
Angelica gigas kun je beter rechtstreeks in de vollegrond zaaien, vanaf het vroege voorjaar. Het zaad ontkiemt onregelmatig. Het kan zelfs zijn dat er eerst een winter overheen gaat voordat ze ontkiemen. Erysimum (40 cm) en Angelica (80-120 cm) willen graag zon, Verbascum blattaria (75-100 cm) en damastbloem kunnen ook in de halfschaduw. Hesperis en Verbascum zijn lichtkiemers, het zaad dus heel dun afdekken.
Je kunt bij G&B nog veel meer zaad bestellen, kijk hier voor ander zaad van groente en sierplanten
Tekst en beeld: Giny de Jong
Uit: Groei & Bloei juni 2020
