De symphytum officinale oftewel de gewone smeerwortel begint met zijn witte tot rozig-paarse bloemen (foto 1) bijen en hommels aan te trekken. Ook een van de planten die in Eindelooshaof niet vlug in de weg staan en dus verplaatst zouden moeten worden. Dit is zeker bij de iets oudere planten ook bijna onbegonnen werk. Zij wortelen zo diep dat het moeilijk is de plant heel uit de grond te krijgen. Achterblijvende wortelstukken lopen weer uit.
Dat diep wortelen is ook reden waarom ze op de meeste plaatsen mag blijven staan. Ze haalt naar de diepte gespoelde voedingsstoffen weer naar boven. Waar ze andere planten met haar soms wel een halve meter lange bladeren teveel afdekt worden deze bladeren verwijderd en blijven terplekke of in de nabijheid (vooral waar ze in de moestuin groeit) op de grond achtergelaten als onderdeel van de afdeklaag.
Een verwant, ooit uit het westen van Azië geïmporteerd, is de symphytum orientale. Deze heeft alleen witte bloemen (foto 2), in hangende trosjes die wel gedeeltelijk een roestbruine kleur hebben voorzover ze nog niet volledig geopend zijn. De oosterse smeerwortel wortelt niet zo diep maar heeft wel de neiging zich in de loop van de tijd naar alle kanten uit te breiden via wortelstokken.
Beide soorten hebben een ruwig behaard blad, dat ook kenmerkend is voor de groene ossetong, die overigens geen directe familie is van de smeerwortel. Wat de bloeiwijze betreft doet ze meer denken aan vergeet-me-niet soorten. Vanaf begin april tot in de herfst wordt het grove blad vergezeld van diepblauwe bloemetjes (foto 3). Wat betreft voedingsstoffen naar boven halen biedt ze dezelfde mogelijkheid als de gewone smeerwortel.
