Hoe snoei ik ... 10 toppers!

Hoe snoei ik ... 10 toppers!

Hoe, wanneer en waarom snoei ik ... is waarschijnlijk de meest gestelde vraag in de tuin. Zoek jij het online op of pak je er een boek (of tijdschrift!) bij? Wij bekeken de zoekcijfers in Google en stelden een top 10 samen van meest gegooglede planten in combinatie met ‘snoeien’. Dus hier handig bij elkaar, per soort het hoe en wat van het snoeien.

Snoeien volgens Google

Bijna alles wat online gebeurt is in harde cijfers uit te drukken. Zo kun je zien hoe vaak op bepaalde zoekwoorden wordt gezocht. In Nederland wordt per maand gemiddeld rond 25.000 keer gezocht op een zoekterm als ‘(pluim)hortensia snoeien, hoe, wanneer en waarom’. Daarna volgt de vlinderstruik … En zo kunnen we een top 10 samenstellen van meest gegooglede planten in combinatie met ‘snoeien’. Dat zegt natuurlijk nog niets over het woud aan informatie waarin je vaak terechtkomt als je vervolgens met je vraag het web opgaat. Daarom in dit artikel per soort, zo kort mogelijk het hoe en wat van het snoeien van deze 10 toppers. 

Waarom snoeien?

Door te snoeien houd je de omvang in de hand en verbeter je de vorm. Snoeien bevordert nieuwe groei en geeft meer bloei. Tot slot houdt het de plant gezond. Dode of elkaar kruisende/schurende takken snoei je altijd weg.

Wanneer snoeien?

Om te bepalen wanneer je een plant snoeit is er een basisregel. Bloeit de plant na half juni, snoei in het voorjaar. Bloeit de plant daarvoor, snoei dan direct na de bloei. 

Hoe snoeien?

Snoei altijd net boven een oog. De nieuwe tak zal groeien in de richting waarin dat oog wijst. Zo bepaal je de vorm. Gebruik schoon en scherp gereedschap.
 

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Hydrangea arborescens ‘Annabelle’

Met stip op nummer 1: de hortensia!

Sinds jaar en dag staat de hortensia in de top van de zoekwoorden. Het goede nieuws is dat een hortensia helemaal niet zoveel snoei nodig heeft. Maar hoe dan ook, bepaal eerst welke hortensia je hebt. Daarna is het in het kort als volgt:

Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ en Hydrangea paniculata (pluimhortensia)

Wanneer: maart-april 
Hoe: je kunt ’m flink terugknippen, maar eigenlijk kan hij toe met minimale snoei. De jonge takken zijn vaak niet stevig en buigen onder het gewicht van de zware bloemen. Dat wil je niet, dus knip vlak onder de uitgebloeide bloemen net boven een knop. Eens in de twee of drie jaar snoei je de plant diep terug tot 15 cm boven de grond.  De bloemen blijven dan iets kleiner, maar de plant wordt voller en steviger.

Hydrangea macrophylla en Hydrangea serrata

Wanneer: maart-april
Hoe: knip de uitgebloeide bloemen (die heb je in de winter gewoon laten zitten) af vlak boven het bovenste paar gezonde knoppen. Eens per twee of drie jaar kun je zo nodig enkele dikke takken weghalen.

Hydrangea quercifolia (eikenbladhortensia)

De eikenbladhortensia hoef je niet te snoeien. Bij jonge planten kun je in het voorjaar enkele takken toppen voor een betere vertakking. Verder alleen dode en verkeerd groeiende takken afknippen.

Hydrangea anomala (klimhortensia)

Ook de klimhortensia hoef je niet te snoeien. Wordt hij te groot, snoei hem dan zoveel als nodig is, na de bloei. Zie ook dit artikel.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Buddleja davidii (vlinderstruik)

2. Buddleja davidii (vlinderstruik)

Wanneer: maart-april
Hoe: snoei de struik tot bijna op de grond af en de takken zullen weer uitlopen. Staat de struik achter in de border en wil je dat hij wat hoger blijft, knip dan minder ver terug.
Er zijn twee anderen soorten, Buddleja alternifolia en Buddleja globosa, die we hier buiten beschouwing laten.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Buxus sempervirens

3. Buxus sempervirens

Een verhaal apart sinds de buxusmot verscheen. Mocht je nog frisse exemplaren hebben staan, snoei dan om er vorm aan te geven. Doe dit in het voorjaar voor de langste dag en nog een keer in september. Tussendoor mag het ook nog één of twee keer.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Sierappel Malus 'Red Sentinel'

4. Appelboom 

Je hebt sierappels (Malus) en eetbare appels (Malus domestica). Het snoeien en leiden van eetbare appels is een vak apart. We hebben het hier dan ook over de sierappel in boomvorm, bijvoorbeeld Malus ‘Golden Hornet’ of Malus ‘Red Sentinel’. De sierappel heeft weinig tot geen snoei nodig. Verwijder zo nodig in maart dode, zieke of kruisende takken.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Druivenrank

5. Druif

Wanneer: in de zomer en begin december (niet veel later dan december, want  daarna komt de sapstroom weer op gang en kan de struik gaan bloeden).
Hoe: in december heeft de druif geen blad meer en zie je de structuur goed. De basis van de druivenstruik bestaat uit een paar lange hoofdtakken, de zogenaamde gesteltakken. Alle zijtakjes die daaruit komen, snoei je terug tot op twee of drie knoppen. Het zijn die zijtakjes waarop de druif in het voorjaar weer gaat uitlopen.
In de zomer kort je de lange scheuten die in het voorjaar gegroeid zijn, flink terug. Afhankelijk of je de druif voor de sier hebt of er echt van wilt oogsten,  zorg je ervoor dat er genoeg zonlicht bij de trossen kan komen en dat er maximaal twee tot drie trossen aan een tak groeien. Zie ook de video Druif snoeien in de winter.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Rozenstruik

6. Rozen

Trosrozen, grootbloemige rozen, miniatuurrozen en lage heesterrozen
Wanneer: maart
Hoe: snoei de roos elk voorjaar flink terug. Zie je kruisende takken en takken die te dicht bij elkaar staan? Haal de zwakste weg. Zorg ervoor dat de struik openblijft. Ook dunne en zwakke takjes knip je weg. Wat er dan overblijft, kort je in tot 10-15 cm vanaf de grond. Knip net boven een naar buiten gerichte knop. 
Rozen op stam snoei je op dezelfde manier als hierboven, maar dan vanaf de stam.
Botanische rozen hoef je in principe niet te snoeien, tenzij je vindt dat de plant te groot wordt. Doe je dit voor de bloei, dan heb je dat jaar geen bloemen aan de gesnoeide takken. Snoei je na de bloei, dan heb je het volgende jaar weer bloei.
Klimroos: bekijk deze video over het snoeien van de klimroos.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Fagus sylvatica

7. Beukenhaag (Fagus sylvatica)

Wanneer: juni (voor de langste dag)
Hoe: snoei elk jaar een stuk in hoogte en breedte, dan krijg je een compacte haag. Geef de haag een licht tapse vorm, dus boven iets smaller dan onder, zodat overal goed het licht op valt. Snoei op een bewolkte dag. Snoei niet na eind september.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Conifeer

8. Conifeer (Thuja, Chamaecyparis)

Wanneer: mei en augustus 
Hoe: houd de snoei goed bij, want als de conifeer eenmaal te groot is, is bijsturen lastig. Je kunt namelijk niet in het kale hout knippen, want dan loopt de plant  niet meer uit. Alleen Taxus (ook een conifeer) loopt wel weer uit op het kale hout. Snoei op een bewolkte dag en zorg net als bij de beukenhaag dat de onderste takken iets verder uitsteken dan de bovenste (tapse of kegelvorm).

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Hibiscus syriacus 'Oiseau Bleu'

9. Hibiscus syriacus

Wanneer: maart of in oktober na de bloei
Hoe: jonge planten kun je sterk snoeien om een goede vertakking te krijgen. Oudere struiken hoeven nauwelijks gesnoeid. Snoei alleen dode, zwakke of kruisende takken weg. Is hij uit vorm gegroeid of gewoon te groot, dan kan hij wel goed flinke snoei verdragen en zal hij ook die zomer weer bloeien, want hij bloeit op eenjarig hout.

Hoe snoei ik ... 10 toppers! Rhododendron

10. Rhododendron

In deze video legt Gerard van Buiten van de Botanische Tuinen Utrecht helder uit hoe je de rododendron snoeit en verjongt.

Meer weten?

Let wel: dit zijn de absolute basics van het snoeien. Wil je meer weten, zoals de snoei van net geplante exemplaren, de opbouw in latere seizoenen en jaren, snoeien voor de beste opbrengst (druif), pak er dan een goede handleiding bij. In boekvorm of online!

Tekst: Mariette van Vucht, illustratie Imke Horvers
Uit: G&B maart 2020