Giny de Jong begon een kleine hobbykwekerij in het Overijsselse Aadorp. Inmiddels gaat het er professioneel aan toe. Giny: "Een echte cottagetuin zit vol beweging, is kleurrijk en oogt knus, romantisch en weelderig. Zo wil ik mijn eigen tuin ook aanleggen." Giny vertelt je hoe je jouw tuin in 7 stappen omtovert tot een cottagetuin met rijkbeplante borders en nog veel meer karakteristieke elementen die de cottagetuin zo romantisch en kleurrijk maken.
De cottagetuin is een tuinstijl die afkomstig is uit Engeland. Cottages waren kleine huisjes waar de boerenarbeiders woonden. Meestal zat er een aardig stukje land bij. De bewoners maakten er vaak een gebruikstuin van met fruit, kruiden en groenten, bijenkorven en wat kleinvee zoals kippen en varkens én hier en daar wat bloemen. Het beeld dat tegenwoordig overheerst als je denkt aan een cottagetuin, is dat van de mooie, rietgedekte huizen op het Engelse platteland, omlijst met goed gevulde borders, rozen, clematissen, prachtige oude muren en idyllische hekjes van kastanjehout. Maar ook als je geen rietgedekt huis hebt, kun je een weelderige cottagetuin aanleggen, zelfs als je budget klein is.
Veel planten voor een cottagetuin kun je heel gemakkelijk zelf zaaien. En heb je ze eenmaal in je tuin, dan verschijnen ze het jaar erop soms spontaan. Bij Groei & Bloei kun je zaden bestellen van de echte cottagetuin-planten: stokroos, Nigella, papaver en Knautia.
Begin met de basis: de structuur. Bepaal waar de borders moeten komen en zet de paden uit. Wil je ronde vormen maken, gebruik dan een tuinslang en verleg deze tot je tevreden bent over de vorm. Strooi wit zand langs de slang om de rand te markeren. De paden kun je bijvoorbeeld maken met worteldoek en daarop houtsnippers of boomschors. Overtollig regenwater kan dan goed weg en het is relatief goedkoop. Het worteldoek moet iets verdiept worden gelegd, zodat het pad, als het eenmaal is gevuld met houtsnippers, op gelijke hoogte komt met de grond in de borders. Leg er wel een rand met klinkers langs, zodat de houtsnippers niet in de border schuiven.
Kies een of enkele plekken tegen het huis waar je klimrozen en clematissen kunt planten. De planten moeten minimaal 50 centimeter van het huis geplant kunnen worden, anders krijgen ze te weinig vocht. Clematissen kunnen prima in de zon, maar hun ‘voeten’ moeten koel staan. Zet er dus wat lage beplanting voor die al vroeg in het voorjaar op gang komt, zoals Nepeta x faassenii, Geum, Alchemilla mollis of lage eenjarigen zoals juffertje-in-het-groen (Nigella) en goudsbloem (Calendula officinalis). Klimrozen staan bij voorkeur in de
zon, hoewel er ook klimrozen zijn die in de halfschaduw kunnen (Rosa ‘Mme Alfred Carrière’, R. ‘Pink Cloud’, R. ‘New Dawn’). Een muur op het oosten of het westen is dus prima, dan kun je een roos en clematis door elkaar laten groeien.
Bepaal op welke plekken je graag even wilt kunnen zitten om optimaal van de tuin te genieten: even uitpuffen in de schaduw, je favoriete koffieplekje of een stoeltje om die laatste zonnestraal nog op te kunnen vangen. Dat hoeft niet meteen een terras te zijn; ook een houten bankje, grote steen, klein stapelmuurtje of metalen tuinstoeltje geven de mogelijkheid om tussen de planten te zitten. Kies dan de plekken voor het fruit: er zijn tegenwoordig veel leibomen en smalle fruitboompjes verkrijgbaar die redelijk laag blijven en prima in
een kleine tuin kunnen. Een appel, kweepeer, vijg, pruim of kers geven bloei in het voorjaar, vruchten in de zomer of in het najaar en meestal een mooie herfstkleur. Doornloze braam, framboos en Japanse wijnbes zijn ook heerlijk en langs een ijzeren draad kun je ze goed voor een muur of schutting plaatsen.
Dan zijn de borders aan de beurt. Begin met enkele grassen. Pennisetum alopecuroides ‘Hameln’, Miscanthus sinensis ‘Silberfeder’, Molinia caerulea, Panicum virgatum en Calamagrostis geven het hele jaar een mooie structuur aan de tuin. Voor weinig geld zaai of koop je Verbena bonariensis, diverse soorten Agastache, Linaria purpurea (vlasleeuwenbek), Dianthus barbatus (duizendschoon), Calendula (goudsbloem), Knautia macedonica, Gaura, Papaver en Alcea rosea (stokroos). Heb je deze planten eenmaal in de tuin, dan zullen ze zich door uitzaaien langzaam vermeerderen. Hoe meer je er in zaad laat komen, des te meer planten krijg je. Ik had eens uitgebloeide Verbena bonariensis op de composthoop gegooid. Overal waar ik mijn compost gebruikte, kreeg ik verbena’s. Niet hinderlijk hoor, je haalt ze heel gemakkelijk weg. Echte cottageplanten zijn ook Geum, Nepeta, Helenium, Aquilegia, Primula en Penstemon: ze geven veel kleur met zowel warme als pasteltinten en bloeien lang. Riddersporen (Delphinium) zijn ook geweldig, maar vormen wel een grotere uitdaging.
Ook in de borders kun je ruimte reserveren voor eetbare planten. Kruiden zijn vaak prima borderplanten, ze kunnen goed tegen droogte en combineren uitstekend met de andere beplanting. Bijvoorbeeld Origanum laevigatum ‘Herrenhausen’, Salvia officinalis, rozemarijn, tijm en lavendel. Maar ook peterselie, selderij en bieslook groeien en bloeien mooi. Zet er ook eens de citroenverbena (Aloysia triphylla) tussen. Als je hem in het najaar afknipt en de bladeren droogt, kun je er de hele winter heerlijk frisse thee van zetten. Hij moet helaas wel vorstvrij overwinteren. Biet, snijbiet, en diverse slasoorten geven prachtige kleureffecten. Alliums bloeien geweldig en zijn dikwijls eetbaar, zoals Allium senescens, A. ursinum (daslook) en A. sativum (knoflook). Of de bloemen van A. ‘Purple Sensation’, hoewel het natuurlijk zonde is om die te plukken …
Wil je graag een gazon, plaats dan een rand van enkele rijen stenen langs de borders. Dan kun je de planten over de rand laten hangen en is grasmaaien toch geen probleem.
Plant je de borders lekker vol, dan krijgt onkruid minder kans. Als je het onkruid in het voorjaar zeer regelmatig weghaalt, heb je daar de hele zomer profijt van. ’s Morgens even een vers boeketje plukken, ’s avonds een rondje door de tuin om de uitgebloeide bloemen weg te halen en heerlijk genieten op dat oude bankje midden tussen de planten.
Tekst: Giny de Jong, Beeld: iStockphoto
Uit: Groei & Bloei december 2019
